Ngành nông sản Việt Nam đang chứng kiến những thay đổi đáng kể trong cơ cấu với mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sản phẩm, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Chính phủ Việt Nam đã đặt ra mục tiêu tăng trưởng giá trị gia tăng ngành nông nghiệp từ 2,5 đến 3,0% mỗi năm, đến năm 2025. Điều này không chỉ nhằm nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn mà còn đảm bảo an ninh lương thực cho quốc gia.
Ngành nông sản Việt Nam đang có những định hướng phát triển dựa trên công nghệ cao trong vấn đề quản lý, canh tác và các khâu về truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Sự cơ cấu lại ngành nông sản cùng với những cải cách trong Luật Đất đai 2024 là những bước tiến quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển theo hướng tích cực và bền vững. Những chính sách này không chỉ tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi mà còn đảm bảo sự phát triển lâu dài cho ngành nông nghiệp, một trong những trụ cột của nền kinh tế.
Dựa trên số liệu và thông tin hiện có, ngành nông sản Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định vào năm 2024. Mục tiêu tăng trưởng GDP toàn ngành được đặt ra là từ 3,0 đến 3,5%, với kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản dự kiến đạt 54 - 55 tỷ USD. Điều này phản ánh sự tập trung vào việc cải thiện chất lượng và giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp, cũng như việc mở rộng thị trường xuất khẩu.
Cụ thể, các chỉ số tăng trưởng quý IV năm 2023 cho thấy ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 4,13%, trong đó ngành nông nghiệp và hoạt động dịch vụ liên quan tăng 4,12%, ngành lâm nghiệp và hoạt động dịch vụ liên quan tăng 4,28%, và khai thác cũng như nuôi trồng thủy sản tăng 4,10%. Điều này cho thấy sự ổn định và tiềm năng tăng trưởng của ngành trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động.
Ngoài ra, xuất khẩu nông sản năm 2024 được dự báo sẽ tiếp tục là điểm sáng, với sự tăng trưởng mạnh mẽ của các mặt hàng chủ lực như rau quả, lúa gạo. Việt Nam đã ghi điểm là nhà cung ứng hàng xuất khẩu nông sản ngày càng chất lượng, đáp ứng tốt yêu cầu từ các thị trường khó tính. Điều này cùng với việc thực hiện các giải pháp ứng phó với chính sách của đối tác nhập khẩu và hỗ trợ doanh nghiệp ký kết đơn hàng mới sẽ góp phần vào sự tăng trưởng của ngành.
Dựa trên các số liệu và dự báo hiện có, ngành cà phê Việt Nam năm 2024 dự kiến sẽ tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Quy mô thị trường cà phê Việt Nam dự kiến sẽ tăng từ 472,61 triệu USD vào năm 2023 lên 706,06 triệu USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 8.13%. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng và xuất khẩu cà phê mạnh mẽ.
Ngành cà phê đang đón nhận được "luồng gió" tích cực khi sản phẩm đang được "mùa" và giá thành tăng lên mức kỷ lục.
Tuy nhiên, sản lượng cà phê của Việt Nam trong niên vụ 2023-2024 dự kiến giảm nhẹ, khoảng 1,6 – 1,7 triệu tấn, do năng suất cà phê tăng ở một số tỉnh như Lâm Đồng nhưng giảm ở các tỉnh khác như Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông. Diện tích vùng trồng cà phê cũng có xu hướng giảm, đặc biệt ở các tỉnh trọng điểm như Đắk Lắk và Đắc Nông.
Mặc dù có sự giảm nhẹ về sản lượng, giá cà phê dự báo sẽ tiếp tục tăng cao do thiếu hụt nguồn cung và nhu cầu đối với Robusta tăng mạnh. Điều này cùng với việc giá cà phê Robusta liên tục tăng cao đã tạo lợi thế cho Việt Nam trên thị trường xuất khẩu. Năm 2023, Việt Nam đã xác lập kỷ lục mới với kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt 4,24 tỷ USD, tăng 4,6% so với năm 2022
Giá cà phê tại khu vực Tây Nguyên đã chứng kiến một sự tăng nhẹ, với mức giá dao động từ 90.400 đồng/kg ở Lâm Đồng đến 91.800 đồng/kg ở Đắk Nông, cao hơn từ 1.400 đồng/kg đến 1.700 đồng/kg so với ngày liền kề.
Trên thị trường quốc tế, cụ thể là sàn giao dịch London, giá cà phê cho kỳ hạn tháng 5 cũng ghi nhận mức tăng, đạt 3.381 USD/tấn, tăng thêm 72 USD/tấn so với ngày 7 tháng 3.
Từ đầu năm đến nay, giá cà phê đã liên tục leo thang, với tổng mức tăng ước tính khoảng 50%. So sánh với cùng kỳ năm trước, giá cà phê hiện tại đã tăng gấp đôi.
Báo cáo từ Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương cho biết, trong hai tháng đầu năm 2024, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 438 nghìn tấn, với giá trị đạt khoảng 1,38 tỉ USD. So với cùng kỳ năm 2023, đã có sự tăng trưởng ấn tượng về cả lượng và giá trị, lần lượt là 27,9% và 85%.
Nhìn chung, ngành cà phê Việt Nam dự kiến sẽ tiếp tục là một trong những ngành nông sản chủ lực, với sự tăng trưởng vững chắc về giá trị xuất khẩu và thị trường tiêu dùng nội địa ngày càng mở rộng. Điều này cho thấy tiềm năng lớn của ngành cà phê Việt Nam trong việc đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước trong tương lai.
Trần Tùng (DN&HN)
